Besin alerjisi Batı ülkelerindeki çocukların yaklaşık %8’ini etkilemektedir ve dünyanın diğer bölgelerinde, özellikle de kırsal alanlardan ziyade kentsel alanlarda artış göstermektedir.
Besin alerjisi, normalde sağlıklı popülasyona zarar vermeyen, immünolojik mekanizmalar yoluyla ortaya çıkan ve bu spesifik alerjene duyarlı bir bireyde meydana gelen belirli bir besin antijenine karşı olumsuz bir reaksiyondur.
Besin Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Besin alerjisi, dünya çapında çocukları ve yetişkinleri etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Besin bileşenlerine karşı bağışıklık sistemi aracılı bir ters reaksiyon olarak tanımlanmaktadır. Alerjiye neden olan besinin az bir miktarı bile sindirim sorunları, kurdeşen veya solunum yollarında şişme gibi belirtileri tetikleyebilir.
Besin alerjisi belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Ağızda karıncalanma veya kaşıntı
- Kurdeşen veya egzama
- Dudakların, yüzün, dilin ve boğazın veya vücudun diğer kısımlarının şişmesi
- Hırıltı
- Burun tıkanıklığı veya nefes almada zorluk
- Karın ağrısı
- İshal
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş dönmesi veya bayılma
Bazı durumlarda, bir besin alerjisi ciddi belirtilere ve hatta anafilaksi veya anafilaktik şok olarak bilinen hayatı tehdit eden bir reaksiyona neden olabilir.
Anafilaksi Belirtileri Nelerdir?
Solunum yollarının daralması ve şişmiş bir dil veya boğaz, hırıltılı solunuma ve nefes almada zorluğa neden olabilir
Diğer belirtiler şu şekildedir:
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Zayıf ve hızlı bir nabız
- Düşük kan basıncı (hipotansiyon)
- Baş dönmesi veya bayılma
- Kurdeşen
- Kaşıntı
- Kızarmış veya soluk cilt
- Bilinç kaybı
Anafilaksi için acil tedavi önemlidir. Tedavi edilmeyen anafilaksi komaya ve hatta ölüme yol açabilir.
En Yaygın Besin Alerjileri Nelerdir?
Yumurta, inek sütü, buğday, yer fıstığı, kabuklu ağaç yemişleri, balık, kabuklu deniz ürünleri ve soya alerjileri en yaygın besin alerjileridir. Bununla birlikte, besin alerjisinin değişen şiddette birçok belirtisi vardır.
Daha az yaygın belirtiler olan dudaklarda ve ağızda hafif kaşıntıdan hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar birçok belirtiye neden olabilir.
Besin alerjiniz olduğundan şüpheleniyorsanız, bir doktorla görüşmeniz önemlidir. Doktorunuz alerjiniz veya intoleransınız olup olmadığını anlamak için birkaç tanısal test isteyecektir. Bunlar arasında diyetinizin gözden geçirilmesi, deri prick testi veya kan testleri yer alabilir.
Besin alerjileri üç sınıfa ayrılmaktadır:
- IgE aracılı besin alerjileri
- IgE aracılı olmayan besin alerjileri
- Karışık tip (hem IgE’ye bağımlı hem de IgE’den bağımsız yolların aracılık ettiği)
IgE Aracılı Besin Alerjileri Nedir?
IgE aracılı reaksiyonlar tipik olarak hızlı başlar ve klinik belirtiler genellikle alımdan sonraki dakikalar ila saatler içinde gelişir. Özellikle yer fıstığı, ağaç yemişleri ve deniz ürünleri ile ölümcül anafilaksi ile ilişkilidir. IgE aracılı besin alerjileri, tolerans durumunu koruyan ve iyi huylu besin antijenlerinin patojen tarafından tanınmasını önleyen temel bağışıklık bileşenlerinde bütünlük kaybının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
IgE Aracılı Olmayan Besin Alerjileri Nedir?
En sık görülen IgE aracılı olmayan besin alerjisi, besinlere karşı gecikmiş reaksiyonlar olarak ortaya çıkar ve aşağıdakiler gibi görülebilmektedir;
- Eozinofilik Özofajit (EoÖ) gibi kronik,
- EoÖ Dışı Eozinofilik Gastrointestinal Hastalıklar,
- Besin Proteini İlişkili Proktokolit (BPİP)
- Besin Proteini İlişkili Enterokolit Sendromu (BPİES)
Besin Alerjisi Tedavisi Nedir?
Besin alerjisi tedavisinin tek yöntemi diyettir. Alerji olunan besin diyetten çıkarılmalıdır, aynı zamanda benzer alerjen proteinine sahip besinler de çapraz reaktiviteden dolayı tüketilmemelidir.
Leave a comment